موتور دیزل

موتور دیزل چیست؟

موتور دیزل یا همان Diesel Engine نوعی موتور درون سوز است که طی فرآیند احتراق، نیروی مکانیکی ایجاد می‌کند که درنهایت منجر به تولید جریان الکتریسیته می‌شود. تفاوت اصلی موتور دیزلی با موتورهای بنزینی استفاده از احتراق در اثر تراکم بالا است. در این نوع از پیشرانه‌‌ها عمل انفجار صورت نمی‌‌گیرد، بلکه مخلوط سوخت و هوا در اثر تراکم بسیار بالا بدون نیاز به جرقه زدن متراکم می‌‌شوند که نهایتا فرایند احتراق با بیشترین بهره‌وری ایجاد می شود. دور موتور این پیشرانه‌‌ها برخلاف موتورهای بنزین سوز، 100 دور در دقیقه است.

موتور دیزلی یکی از اجزای اصلی دستگاه‌های ژنراتور برق دیزلی است. توان اصلی دیزل ژنراتور، بر حسب کاوا (Kva)، مربوط به توان موتور کوپله شده در آن با یک دینام موسوم به آلترناتور است. این توان اسمی، تعیین کننده اصلی قیمت دستگاه ژنراتور برق برای انتخاب از بین انواع مدل‌های موجود و خرید نوع مناسب آن بر حسب میزان ولتاژ و آمپر مصرفی مورد نیاز مصارف اضطراری خانگی یا دائم کار صنعتی است.

کارکرد موتور دیزل

در حال حاضر شرکت‌های زیادی مشغول تولید انواع موتور دیزل‌ های تک سیلندر، دو سیلندر، چهار سیلندر و غیره هستند. این شرکت‌ها به‌طور دائم در تلاش هستند موتورهای گازوئیلی با اندازه‌های کوچک طراحی کنند تا وزن کلی آن ها کاهش پیدا کند. طراحی مدرن و به‌ روز موتورهای دیزلی به‌خصوص موتورهای دو زمانه، علاوه بر کاهش وزن موتور در کاهش صدای آن نیز نقش دارند.

با اختراع موتورهای دیزلی که با سوخت گازوئیل کار می‌کردند، بسیاری از کارهای روزمره‌ی سنگین که توسط انسان انجام می‌گرفت، به موتور دیزل ها سپرده شد. در واقع هم‌سو شدن اختراع موتور دیزل و بقیه‌ی اختراع‌‌های بشر در اوایل قرن گذشته، انقلابی در صنایع به وجود آورد و کار بسیاری از کارخانه‌ها و شرکت‌ها آسان‌تر، دقیق‌تر و سریع‌تر از گذشته شد. صاحبان صنایع با به‌کار گرفتن موتور دیزل ها، دیگر مثل سابق به نیروی انسانی زیادی نیاز نداشتند و با کم کردن نیرونی انسانی هزینه‌های آن ها به‌شدت کاهش پیدا کرد.

موتور دیزل در بیشتر تجهیزات صنعتی مانند: دیزل ژنراتور، موتور برق‌، انواع قطار، کامیون‌ و غیره و گاها برخی از اتوموبیل‌های گازوئیل سوز استفاده می‌شود. مزیتی که موتورهای دیزلی نسبت به بنزینی دارند در نوع سوخت آن ها است. سوخت دیزل یا گازوئیل علاوه‌بر ارزان بودن آن، ایمنی بیشتری دارد. در ادامه به مهم‌ترین دلایل محبوبیت و استفاده از موتور دیزل ها اشاره می‌کنیم:

• موتورهای دیزلی کمتر دچار آتش‌سوزی می‌شوند.
• در مصارفی که نیاز به استفاده‌ی طولانی مدت و قدرت زیاد دارند، مناسب است.
• برای ایجاد احتراق نیاز به استفاده از شمع برای جرقه نیست.
• نسبت‌به موتورهای بنزینی، مونوکسید کربن کمی ایجاد می‌کنند.
• در مقایسه با موتورهای بنزینی سوخت کمی مصرف می‌کنند.

موتور دیزل‌ برحسب نوع فرایند احتراق به دو دسته زیر تقسیم‌بندی می‌شوند که عبارت اند از:

1. موتور دیزل دو زمانه
2. موتور دیزلی چهار زمانه

چهار عمل اصلی در موتور دیزل

1. مکش یا تنفس: پیستون از بالاترین مکان خود (نقطه مرگ بالا) به طرف پایین‌ترین مکان خود در سیلندر (نقطه مرگ پایین) حرکت می‌کند در این زمان سوپاپ تخلیه بسته است و سوپاپ هوا باز است. با پایین آمدن پیستون یک خلأ نسبی در سیلندر ایجاد می‌شود و هوای خالص از طریق مجرای سوپاپ هوا وارد سیلندر می‌گردد. در انتهای این زمان سوپاپ هوا بسته شده و هوای خالص در سیلندر حبس می‌گردد.
2. تراکم: پیستون از نقطه مرگ پایین به طرف بالا (نقطه مرگ بالا) حرکت می‌کند و در حالی‌که هر دو سوپاپ بسته‌اند (سوپاپ هوا و سوپاپ تخلیه) هوای داخل سیلندر متراکم می‌گردد و نسبت تراکم به 15 تا 20 برابر می‌رسد. فشار داخل سیلندر تا حدود 40 اتمسفر بالا می‌رود و بر اثر این تراکم زیاد حرارت هوا داخل سیلندر به شدت افزایش یافته و به حدود 600 درجه سانتیگراد می‌رسد.
3. انفجار: در انتهای زمان تراکم در حالیکه هر دو سوپاپ همچنان بسته‌اند و پیستون به نقطه مرگ بالا می‌رسد مقداری سوخت روغنی (گازوئیل) به درون هوا فشرده و داغ موجود در محفظه احتراق پاشیده می‌شود و ذرات سوخت در اثر این درجه حرارت زیاد محترق می‌گردند. پس از خاتمه تزریق سوخت عمل سوختن تا حدود 3/2 از زمان قدرت ادامه پیدا می‌کند. فشار زیاد گازهای منبسط شده (به علت احتراق) پیستون را به طرف پایین و تا نقطه مرگ پایین می‌راند. حرکت پیستون از طریق شاتون به میل‌لنگ منتقل می‌شود و موجب گردش میل‌لنگ می‌گردد. در این مرحله حرارت گازهای مشتعل شده به 2000 درجه سانتیگراد می‌رسد و فشار داخل سیلندر تا حدود 80 اتمسفر افزایش می‌یابد.
4. تخلیه دود: با رسیدن پیستون به نقطه مرگ پایین در مرحله قدرت، سوپاپ تخلیه باز می‌شود و به گازهای سوخته تحت فشار اولیه اجازه می‌دهد سیلندر را ترک کند. پس پیستون از نقطه مرگ پایین به طرف بالا حرکت می‌کند و تمام گازهای سوخته را بیرون از سیلندر می‌راند. در پایان پیستون یکبار دیگر به طرف پایین حرکت می‌کند و با شروع زمان تنفس سیکل جدیدی آغاز می‌گردد. اما بر حسب نوع موتورها ممکن است این مراحل مجزا یا به صورت توأم انجام گیرند.

تفاوت موتور دیزل با موتورهای بنزینی

نحوه‌ی عملکرد یک موتور دیزل با نوع بنزینی آن متفاوت است. اگرچه موتور دیزل و موتورهای بنزینی قطعات مشترکی با یکدیگر داشته و می توان گفت که در عملکرد هر دو نوع، چرخه‌ی بالا تکرار می‌شود. در واقع مکانیزم عملکرد در موتورهای بنزینی به این صورت است که در اثر مخلوط شدن سوخت با هوا، جرقه‌ی الکتریکی ایجاد می‌شود. اما در موتور دیزل، احتراق تنها توسط فشرده سازی هوا حاصل می‌گردد. این نسبت فشرده‌سازی برای موتور دیزل‌ معمولا به صورت 1:20 است، در صورتی که در موتورهای بنزینی این نسبت 1:9 است.

در حقیقت فشرده کردن هوا باعث بالا رفتن دمای آن شده و در نتیجه حرارت لازم برای تزریق خود به خودی سوخت (بدون نیاز به جرقه) تامین می‌شود. نهایتا عمل احتراق انجام می‌گیرد. تعداد باز و بسته شدن دریچه‌ی گاز موتورهای بنزینی در مقادیر متغیر هوا و در هر ضربه مکش، مقدار دقیقی می‌باشد. در صورتی که موتور دیزل (در هر سرعت موتور)، توسط یک سیستم غیر متمرکز که فقط توسط شیر ورودی باز و بسته می‌شود، کار می‌کند. هنگامی که پیستون با قدرت به بالا کشیده شده و به انتها می‌رسد، شیر ورودی بسته شده و سرعت چرخش چرخ‌ها بیشتر می‌شود و هوا را در 21% از حجم اصلی آن پخش می کند.

شرکت آبیاران انواع موتور دیزل اروپایی را مانند موتور دیزل بادوین، ولوو پنتا، پرکینز، کامینز و غیره وارد می‌کند و با بهترین قیمت ممکن در اختیار خریدار قرار می‌دهد. قبل از خرید هر موتور دیزل، لطفا توان مصرفی خود را محاسبه و برای راهنمای خرید انواع موتور دیزل با مشاوران و کارشناسان آبیاران تماس حاصل کنید.