تجهیزات برق صنعتی

کنتاکتور چیست ؟

کنتاکتور دستگاهیست برای قطع و وصل کردن جریان برق تکفاز و سه فاز که دارای سه عدد پلاتین قدرت و معمولا یک عدد پلاتین فرمان باز و یک عدد پلاتین فرمان بسته به همراه بوبین جهت حرکت دادن تیغه ها که در اثر ولتاژدار شدن بوبین باعث تولید جریان مغناطیسی شده و به وسیله هسته، تیغه های کنتاکتور را به سمت پایین می کشد و با این عمل تیغه های باز را بسته و تیغه های بسته را باز می کند. کنتاکتور ها دارای آمپر های مختلف در تیغه های قدرت بوده و همچنین در بوبین هم دارای ولتاژهای گوناگونی می باشند.

کلید فشار ضعیف

به جهت کنترل قطعات و دستگاه های الکتریکی از اجزای گوناگونی استفاده می کنند. یکی از ساده ترین راه کنترل وسایل برقی استفاده از انواع کلید ها است. به طور کلی کلید وسیله ای است که با تغییر حالتی که در آن به وجود می آید باعث قطع و یا وصل مدار الکتریکی می شود. تغییر حالت کلید صنعتی از نیروی مکانیکی ناشی می شود و بر اساس اینکه این نیروی مکانیکی مستقیماً به کلید اعمال شود یا توسط انرژی دیگری مثل الکتریسته، می توان انواع کلیدها را به دو دسته تقسیم کرد :

1- کلید ساده

کلیدهای ساده نوعی از کلید های صنعتی هستند که برای تغییر حالت احتیاج به انرژی مکانیکی دارند که این عمل به طور مستقیم روی خود کلید انجام می گیرد. مثل کلید سکسیونر که فقط قطع کننده ی ولتاژ است و زمانی می تواند وصل یا قطع شود که جریانی از مدار عبور نکند و با کلید دیژنکتور (کلید قدرت) که قابل قطع و وصل برای مدارهای پرقدرت در زیر بار است. این کلید به سیستم های جرقه گیر مجهز است، به طوری که در هنگام قطع و وصل در زیر بار به ویژه زمان قطع وقتی که کنتاکت ها از یکدیگر جدا می شوند اجازه نمی دهد تا بین آنها جرقه (قوس الکتریکی) شدید به وجود آید.

2- کلید اتوماتیک

کلید اتوماتیک کمپکت و هوایی برای قطع و وصل کردن و محافظت در اتصال کوتاه و جلوگیری از اضافه بار در مصرف های برق صنعتی و آمپراژ بالا بکار برده می شود. کلید اتوماتیک همانند کلید مینیاتوری از یک رله جریان برای قطع در اتصال کوتاه و یک رله حرارتی برای قطع در اضافه بار استفاده می کنند، البته با ابعاد و آمپراژ بالاتر و در اکثر کلید اتوماتیک ها ولوم تنظیم آمپر هم موجود می باشد. عمده مصرف کلید اتوماتیک ها در کارخانجات و تولیدی ها و تابلو برق های توزیع اصلی می باشد. 

انواع کليدهای فشار ضعيف :

• کلید (فیوز) مینیاتوری Miniature Circuit Breaker: MCB
• کلید اتوماتیک کمپکت Moulded Case Circuit Breaker: MCCB
• کلید اتوماتیک هوایی Air Circuit Breaker: ACB
• کلید حافظ موتور Motor Protection Circuit Breaker: MPCB
• کلید محافظ جان Residual Current Circuit Breaker: MCCB

تفاوت کلید اتوماتیک و غیر اتوماتیک:

کلیدهای اتوماتیک، کلیدهای دارای رله هستند و هر کدام برای کاربردهای مخصوصی مورد استفاده قرار می گیرد بطور مثال کلیدهای اتوماتیک هوایی دارای رله های بسیار هوشمندی از نوع رله های الکترونیکی هستند، اما کلیدهای غیر اتوماتیک کلیدهایی هستند که صرفا برای قطع و وصل مورد استفاده قرار می گیرد و فاقد رله می باشند.

مهمترین فاکتور کلیدها محدوده جریان آنها است، هر چه این فاکتور قوی تر شود کلید گرانتر می شود. این خاصیت مستقیما به زمان قطع کلید بستگی دارد. معمولأ در کاتالوگ کليدهای فشار ضعيف دو مشخصه فنی به نامهای ICU و ICS مشخص شده اند که دانستن مفهوم آنها در انتخاب کليد مهم است.

کلید مینیاتوری چیست ؟

کلید مینیاتوری یا اصطلاحا فیوز مینیاتوری برای قطع و وصل کردن و محافظت در اتصال کوتاه و محدود کردن میزان مصرف جریان برق به میزان مشخص مورد استفاده قرار می گیرد. کلید های مینیاتوری در مدلهای کلید مینیاتوری تک پل، کلید مینیاتوری دو پل، کلید مینیاتوری سه پل و کلید مینیاتوری چهار پل موجود می باشد. کلید مینیاتوری دارای یه رله جریان جهت قطع کردن در اتصال کوتاه می باشد و یک رله بی متال جهت قطع کردن در اضافه بار. رایج ترین تیپ های کلید مینیاتوری تیپ B و تیپ C می باشند، کلید مینیاتوری تیپ B برای مصرف روشنایی بوده و به کلید مینیاتوری تند کار معروف می باشد، کلید مینیاتوری تیپ C برای مصرف موتوری بوده و به کلید مینیاتوری کند کار شناخته می شود.

کلید حرارتی چیست ؟

کلید حراراتی قطعه ایست جهت قطع و وصل کردن و محافظت کردن از موتور الکتریکی در برابر اضافه بار که همانند بی متال ها دارای تیغه های حراراتی بوده و در اثر اضافه بار گرم شده و دستور قطع می دهند با این تفاوت که تیغه های قدرت آن هم مدار قدرت را قطع میکنند. در تابلو برق هایی که محدودیت جا دارند از کلید حرارتی به جای هم کلید مینیاتوری و هم رله بیمتال استفاده می کنند.

بیمتال چیست ؟

بی متال جهت محافظت از موتور الکتریکی در برابر اضافه بار بکار گرفته می شود که به وسیله تیغه های آلیاژی که دارد در اثر بالا رفتن جریان مجاز این تیغه ها داغ شده و بعد از گذشت مدتی تغییر شکل می دهند و با این کار به تیغه ها دستور قطع را صادر می کنند. از بیمتال به این دلیل برای محافظت از موتور های الکتریکی استفاده می کنند چون موتورهای برقی در ابتدای راه اندازی تا دو الی سه برابر جریان نامی جریان می کشند و بعد از رسیدن به دور نامی جریان مصرفیشان به حالت عادی باز می گردد و بیمتال به دلیل سیستم عملکرد تاخیری برای این کار مناسبت ترین ابزار می باشد. 

محافظ جان چیست ؟

کلید نشتی جریان یا محافظ جان برای مراقبت از کاربران در برابر برق گرفتگی و شوک الکتریکی در تابلو برق به کار برده می شود. زمانی که نشتی جریان وجود داشته باشد این کلید مدار را قطع می کند تا از آسیب های ناشی از برق و وقوع آتش سوزی جلوگیری کند.

این تجهیزات در تابلو کنترل دستگاه های دیزل ژنراتور , پمپ آبرسانی , کمپرسور هوا و الکتروموتور ها مورد استفاده قرار می گیرد.