اجزای الکتروموتور

 

1.براکت جلو	6.استاتور سیم پیچی شده	11.واشر فنری پشت بلبرینگ
2.شفت	7.فریم الکترو موتور	12.براکت عقب
3.خار	8.ترمینال برد	13.پروانه خنک کاری
4.روتور	9.درب جعبه ترمینال	14.کاور پروانه
5.بلبرینگها	10.قطعات گلند	15.خازن دائم

 

الکتروموتور ها دارای انواع زیر هستند:

الکتروموتور های جریان مستقیم

• موتور تحریک مستقل جریان مستقیم
• موتور خود تحریک جریان مستقیم
• موتور سری جریان مستقیم
• موتور کمپوند (مختلط) جریان مستقیم

الکتروموتور های جریان متناوب

با گسترش شبکه های جریان متناوب و استفاده از آن خصوصا برق سه فاز به عنوان برق صنعتی، امروزه قسمت های زیادی از صنعت روی محور الکتروموتور های جریان متناوب و خصوصا موتور های سه فاز کار می کند. اصولا الکتروموتور های جریان متناوب نسبت به موتور های جریان مستقیم دارای ساختمان ساده تر، عمر مفید بیشتر و تعمیر و نگهداری راحت تری هستند. به همین دلایل در اغلب کارخانجات و کارگاه ها به جز در موارد خاصی از موتور های جریان متناوب استفاده می شود.

الکتروموتور های جریان متناوب سه فاز

• موتور های سه فاز سنکرون

  • در این موتور ها تعداد دور روتور (گردنده) برابر تعداد دور حوزه مغناطیسی سیم پیچ های استاتور (قسمت ساکن) می باشد. به همین دلیل به آن ها سنکرون یا همسان می گویند. این موتور ها به دلیل ساختمان پیچیده، راه اندازی مشکل، تعمیر و نگهداری با هزینه زیاد به جز در موارد خاص مورد استفاده قرار نمی گیرندو معمولا از آن ها به عنوان ژنراتور جریان متناوب استفاده می شود.

• موتور های سه فاز آسنکرون

  • این موتور ها بر خلاف موتور سنکرون همیشه تعداد دور روتور آن ها کمتر از تعداد دور حوزه مغناطیسی دوار استاتور می باشد. به همین دلیل به آن ها موتور های آسنکرون یا ناهمسان گفته می شود.

مزایای موتور های سه فاز آسنکرون

• دارای ساختمان بسیار ساده و محکم هستند.
• قیمت نسبتا ارزانی نسبت به نمونه های مشابه دارند و قابل اعتماد هستند.
• دارای بازده بالا می باشند.
• دارای ضریب قدرت (cos φ) نسبتا خوبی می باشند.
• در شرایط کار نرمال به حداقل تعمیر نیاز دارند.
• احتیاج به موتور راه انداز ندارند، در حالی که موتور های سنکرون نیاز به یک موتور محرک دارند و در واقع راه اندازی موتور های آسنکرون بسیار ساده می باشد.
• نسبت به موتور های مشابه در حجم کمتر و با قدرت بیشتر ساخته می شوند.

معایب موتور های سه فاز آسنکرون

• بدون از دست دادن قسمتی از ضریب بهره، سرعت آنها قابل تغییر نمی باشد.
• با افزایش بار سرعت آن ها کم می شود.
• کنترل دور آن ها بسیار مشکل بوده و با تغییرات جزئی فرکانس، دور آن ها کم و زیاد می شود.

سایز اجزاء با این ترتیب می تواند انتخاب شود: سایز فریم, سایز پروانه, سایز موتور

با دانستن سایز فریم، می توانیم سایز موتوری را که باید استفاده شود انتخاب کنیم. سایز فریم، سایز پروانه را محدود کرده و سایز هر پروانه به یک RPM موتور متفاوتی نیاز دارد تا نیروی پیشران را بهینه تولید کند.

همچنین باید مطمئن شد که موتور ها گشتاور کافی را برای چرخاندن پروانه ها تولید می کنند، این جایی است که سایز استاتور وارد قضیه می شود. معمولا سایز بزرگتر استاتور و KV بیشتر یعنی جریان بیشتر.

جدول زیر یک راهنمای عمومی است، نه یک قانون سفت و سخت، مواردی نیز وجود دارد که موتور ها با مقادیر کمی بیشتر یا کمتر از جدول پیشنهادی انتخاب می شوند.

اینگونه فرض شده است که یک کواد را با 4 سل باتری لیتیوم پلیمر تغذیه می کنید و سایز فریم بسته به مراکز پروانه ها است (فاصله قطری موتور تا موتور).

مشخصه های روی پلاک الکتروموتور نشانگر چیست؟

بر روی موتورهای الکتریکی پلاکی توسط کارخانه نصب می گردد که کلیه اطلاعات موتور برروی آن برای راه اندازی آورده می شود و در صورتی که موارد اعلام شده به درستی رعایت نشود موتور می سوزد و یا عمر مفید آن کاهش پیدا می کند.

• No: مدل موتور که معمولا توسط کار خانه مشخص می شود.
• Type: نام موتور، با داشتن نام موتور و مراجعه به شرکت سازنده می توانید اطلاعات بیشتری در مورد موتور بدست آورید.
• AMPS: حداکثر جریان مجازی است که موتور برای کار کردن به آن نیاز دارد.
• V: ولتاژ كاري الكتروموتور مي باشد كه نبايد ولتاژ بيشتر و يا كمتر به سيم پيچهاي الكتروموتور اعمال گردد. در صورت وجود علامت ستاره (Y) یا مثلث، ولتاژ در همان اتصال استفاده می شود (مثلا ولتاژ کاری موتور بالا 415 ولت در حالت ستاره است).
• HERTZ: مشخص کننده فرکانس کاری موتور می باشد، معمولا فرکانس کاری موتور ها 50 یا 60 هرتز است.

نكته: دور الكتروموتورها با فركانس ارتباط دارد لذا الكتروموتوری كه در فركانس 50 هرتز مثلا 1500 دور می باشد همين الكتروموتور در فركانس 60 هرتز دورش ديگر 1500 نيست.

• DATE: مشخص کننده تاریخ ساخت موتور است.
• R.P.M: نشان دهنده دور الكتروموتور در یک دقيقه در روی شقت خروجی می باشد.
• KW: مقدار توان الكتروموتور را نشان می دهد.

نكته: اگر روی الكتروموتوری نوشته شده بود 380/220 =V بدین معنی است كه اين الكتروموتور در شبكه برق 110 ولت كه برخی از كشورها استفاده می شود بايد بصورت مثلث و در كشورهای كه ولتاژ 220 ولت (ولتاژ بين يك فاز و نول) دارند مثل ايران بايد بصورت ستاره بسته شود.

• IP= ميزان حفاظت الكتروموتور در مقابل گرد و غبارطبق جدول زير می باشد.
• P.H= انواع حفاظتها طبق استاندارد دين 40050
• P00= باز بدون حفاظت در مقابل تماس با اجسام خارجی و آب، در این مورد موتور باید در یک فضای سرپوشیده نگه داری شود.
• P10= محفوظ در مقابل تماس دست و اجسام بزرگ خارجی – محافظ در مقابل آب، موتور می تواند در فضای بازو زیر باران کار کند.
• P11= محفوظ در مقابل تماس دست و اجسام بزرگ خارجی – محفوظ در مقابل آب
• P20= محفوظ در مقابل تماس انگشت و اجسام با وزن متوسط بدون حفاظ در مقابل آب، برای موتور باید سرپوش مناسب تهیه شود.
• P21= محفوظ در مقابل تماس انگشت و اجسام با وزن متوسط – ضد آب
• P22= محفوظ در مقابل تماس انگشت و اجسام با وزن متوسط – محفوظ در مقابل ترشح آب بطور عمودی يا مايل با زاويه بيشتر از 30 درجه نسبت به افق
• P30= محفوظ در مقابل تماس با ابزار ها و غيره و اجسام خارجی سبك وزن – بدون محافظت در مقابل آب
• P31= محفوظ در مقابل تماس با ابزار ها و غيره و اجسام خارجی سبک وزن – ضد آب
• P32= محفوظ در مقابل تماس با ابزار ها و غيره و اجسام خارجی سبک وزن – محفوظ در مقابل ترشح آب بطور عمودی يا مايل با زاويه بيشتر از 30 درجه نسبت به افق
• P40  و بالاتر: حفاظت شده در برابر کلیه عوامل خارجی

بر روی موتور ها اطلاعاتی دیگری نیز ممکن است وجود داشته باشد، کاربر می تواند با مراجعه به کاتالوگ موتور از آنها آگاهی یابد.

استاندارد تعریف شده در رابطه با IP ماشین های الکتریکی

از حرف W پس از دو رقم اعلام شده در مواردی استفاده می شود که ماشین الکتریکی طراحی شده دارای مدار باز با سیستم خنک کننده هوا و در شرایط جوی کار می کند به گونه ای که نفوذ باران و ذرات همراه باد را تحت شرایط معین به داخل ماشین الکتریکی کاهش و کنترل می کند و میزان جزیی وارد شده به داخل در عملکرد آن تاثیری ندارد مانند IP13W.

هرگاه تنها یک مشخصه از شاخص های IP برای مصرف کننده مهم باشد شاخص بی اهمیت با حرف X مشخص می شود مانند IP2X که فقط درجه حفاظت جانی مطرح شده و یا IPX4 که درجه حفاظت در مقابل رطوبت مشخص شده است.