مفهوم دیزل ژنراتور چیست و قطعات تشکیل دهنده آن کدام اند؟

دیزل ژنراتور چیست؟ دیزل ژنراتور، تجهیزی قدرتمند و خوش‌ساخت است که برای تولید جریان الکتریسیته با کمک انرژی حاصل از سوزاندن سوخت فسیلی (گازوئیل) و تبدیل آن به جریان برق با کمک آلترناتور تعبیه شده درون دستگاه است. امروزه به دلیل قطعی مکرر جریان برق و نبود الکتریسیته پایدار برای صنایع حساس، داشتن یک دیزل ژنراتور یا همان ژنراتور دیزلی امری حیاتی محسوب می شود.

دیزل ژنراتور چیست؟

دیزل ژنراتور دستگاهی است که دارای ژنراتور و موتور دیزلی است و برق مورد نیاز کاربر را تامین می کند. از نظر لغوی، دیزل ژنراتور نوعی ژنراتور برق است که با استفاده از سوخت گازوئیل، برق مورد نیاز را در هر شرایطی به خصوص اضطراری تامین می کند. دیزل ژنراتور از دو واژه‌ی دیزل (Diesel) و ژنراتور (Generator) تشکیل شده است. واژه ی دیزل، برگرفته از نام مخترع موتور دیزل است. ژنراتور نیز قطعه‌ای است که نیروی مکانیکی حاصل از چرخش میل لنگ موتور دیزل را به برق تبدیل می‌کند.

در حالت کلی، مولدهای برق (Genset) از سوخت‌های متنوعی برای تولید الکتریسیته استفاده می‌کنند. متفاوت بودن نوع سوخت تعیین‌کننده‌ی نوع مولد برق است. یکی از دلایلی مهمی که باعث می‌شود نیاز به استفاده از دیزل ژنراتورها، هرساله در کشورمان افزایش پیدا کند، کمبود تعداد نیروگاه های تولید برق است.

نام علمی ژنراتور، همان آلترناتور است که عموما در میان بازاریان از واژه ی ژنراتور به جای دیزل ژنراتور استفاده می شود. بهتر است پس از ارائه ی توضیحات مرتبط با مفهوم دیزل ژنراتور چیست به سراغ معرفی ویژگی های دیزل ژنراتور برویم. جهت آشنایی با مزایای استفاده از دیزل ژنراتور و ویژگی آن با ما همراه باشید.

در ادامه، ابتدا به فرایند و نحوه تولید جریان برق درون یک ژنراتور دیزلی می پردازیم.

نگاهی دقیق به فرایند تولید جریان الکتریسیته در ژنراتور برق

نوع چینش تخصصی قطعات دیزل ژنراتور در کنار یکدیگر و ارتباط میان این دو، خروجی برق باکیفیت را با کمترین میزان نوسان منجر می شود. اولین مرحله از تولید برق در ژنراتور دیزلی، استارت زدن دستگاه و شروع به کار آن است. در ساعات ابتدایی، شاهد بیشترین توان تولیدی جریان برق هستیم. پس از آن توان دستگاه حدود ۱۰۰۰ وات افت دچار افت شده و توان واقعی دستگاه معین می شود. انرژی‌ حاصل از سوخت گازوئیل، پیستون‌ها و در نهایت میل‌لنگ را به حرکت در می آورد. سپس میل لنگ می چرخد و بر اثر چرخش آن و انتقالش به آلترناتور منجر به تولید برق می شود.

برای اینکه تعریف کاملی از دیزل ژنراتور داشته باشیم، باید با مزایای استفاده از مولدهای برقی که با سوخت گازوئیل کار می‌کنند، آشنا شویم. مزایای استفاده از دیزل ژنراتور چیست؟ چرا امروزه باوجود اینکه سوخت گازوئیل حجم بیشتری از آلودگی هوا را وارد محیط زیست می‌کند اما همچنان از این نوع سوخت در صنایع مولد برق به‌کار گرفته می‌شود؟ دلیل آن به سوخت ارزان قیمت دیزل و قدرت بیشتر موتورهای دیزلی برمی‌گردد.

مزایای استفاده از دیزل ژنراتور

دیزل ژنراتور که با استفاده سوخت گازوئیل کار می‌کند، نسبت به ژنراتورهای گازی برتری‌ دارد. قبل از خرید دیزل ژنراتور  بایستی ویژگی‌ های دیزل ژنراتور را بدانید، در این صورت می‌توانید آگاهی بیشتری برای خرید داشته باشید. بسیاری از افراد مشتاق به خرید ژنراتور گازوئیلی می‌شوند و درست به‌همین علت است که دیزل ژنراتورها اهمیت پیدا می‌کنند. در لیست زیر مزایای استفاده از دیزل ژنراتور قابل مشاهده است:

• دیزل ژنراتور ایمنی بیشتری نسبت به ژنراتورهای گازی دارد.
• قدرت دیزل ژنراتور بسیار بیشتر از ژنراتورهای گازی یا بنزینی است به‌همین علت کاربردی تر هستند.
• هزینه تعمیر و نگهداری دیزل ژنراتور کم‌تر از ژنراتورهای گازسوز است.
• دیزل ژنراتور طول عمر بیشتری و دوام بالاتری نسبت به سایر دستگاه ها دارد.

نقش دیزل ژنراتور در دنیای امروزی چیست؟

امروزه شرکت‌های بسیاری در زمینه‌ی تولید ژنراتور دیزلی فعالیت می‌کنند. بدون وجود انرژی الکتریسیته، بسیاری از مراکز حساس کشور مانند: بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها هنگام قطعی برق، فاقد امکانات لازم جهت ارائه خدمت خواهند بود. بدون وجود برق، امکان بروز فاجعه انسانی در چنین مراکزی دور از ذهن نیست. در چنین شرایطی مشخص می‌شود اهمیت دیزل ژنراتور چیست و قبل از قطع شدن برق باید پیش‌بینی‌‌های لازم را کرد.

قطعی برق منجر به از دست رفتن جان بیماران می‌شود، زیرا اغلب دستگاه‌های این مراکز درمانی به انرژی برق وابسته است. استفاده از دیزل ژنراتور برای مواقعی است که دسترسی به برق شهری وجود ندارد و می‌تواند برق مصرفی یک مجتمع مسکونی یا کارخانه بسیار بزرگ را تامین کند. یکی از موارد مهم کاربرد دیزل ژنراتور، تامین برق اضطراری مکان‌های گفته‌ شده است.

در مناطق دورافتاده، هیچگونه برق شهری وجود ندارد و ساکنان این مناطق سال‌ها زندگی خود را بدون برق سپری می‌کنند و حتی نمی‌دانند دیزل ژنراتور چیست و وجود آن در دنیای امروزی چقدر اهمیت دارد. تمامی تکنولوژی و دستگاه های ساخت بشر برای اینکه کاربرد داشته باشند نیاز به انرژی الکتریسیته دارند. به‌همین علت امروزه تصور دنیای بدون برق غیرقابل تحمل است ولی در تمام نقاط کره زمین شرایط یکسان و به نفع همه نیست.

در فواصلی از سال به‌خصوص در فصل تابستان، میزان مصرف برق شهری به‌شدت افزایش پیدا می کند. به همین دلیل برق بسیاری از واحدهای صنعتی قطع می‌شود. در صورت ادامه‌دار بودن قطعی‌های برق، این واحدهای صنعتی با خسارت‌های جبران‌ناپذیری روبه‌رو می‌شوند.

صنایع تولیدی مواد غذایی کاملا وابسته به نیروی برق هستند و در صورت قطعی آن تمامی دستگاه‌ها از کار می‌افتند و خسارات بسیاری برای صاحبان کارخانه ها به بار می‌آورند.

باید قدردان مخترعانی مانند رودولف دیزل باشیم. رودولف دیزل که خالق موتورهای دیزلی است بعد از سال ها آزمون و خطا موفق به تولید موتوری شد که با سوخت ارزان قیمت گازوئیل کار می‌کرد.

بعدها همین اختراع موتور دیزل باعث شد در دستگاه‌های کارخانه‌ها از این نوع موتور استفاده شود. برای اینکه بهتر بدانید دیزل ژنراتور چیست، نیاز است وظایف و عملکرد ساختار آن را بشناسید.

مطرح‌ترین شرکت‌های سازنده دیزل ژنراتور کدام اند؟

• پرکینز (Perkins): پرکینز یکی دیگر از شرکت‌های سازنده دیزل ژنراتور است که کیفیت محصولات آن نیازی به تعریف ندارد. این شرکت چندین دهه است که در ساخت دیزل ژنراتور پرکینز فعالیت می‌کند و در بیشتر کشورهای دنیا شعبه‌های مختلفی برای فروش دارد.
  ژنراتورهای دیزلی پرکینز استحکام بالایی دارند و در شرایط آب و هوایی مختلف بهترین عملکرد را از خود نشان می‌دهند.
  اگر در حوزه استخراج بیت کوین، اتریوم و سایر رمزارزها مشغول هستید، می‌توانید نگاهی به مقاله دیزل ژنراتور مناسب برای استخراج بیت کوین بیاندازید.

• ولوو پنتا (Volvo Penta): شرکت سوئدی ولوو پنتا از مطرح‌ترین کمپانی‌های اروپایی محسوب می‌شود که علاوه بر تولید کامیون و خودرو، به ساخت دیزل ژنراتور نیز مشغول است. دستگاه‌های ساخت این شرکت، بسیار خوش ساخت و باکیفیت هستند.
• بادوین (Baudouin): شرکت‌های چینی در تمام حوزه‌ها همیشه محصولات رقابتی عرضه کرده‌اند. چینی‌ها از قافله عقب نمانده‌اند و برای رقابت در عرصه‌ی تولید مولدهای برق، محصولی بسیار جذاب و مقرون به‌صرفه تولید کرده‌اند. دیزل ژنراتور بادوین نصب و راه‌ اندازی آسانی دارند.

دیزل ژنراتور چیست و مهم‌ترین قطعات آن چگونه کار می‌کند؟

قطعات دیزل ژنراتور در شرکت های مختلفی تولید و سپس توسط همان شرکت‌ها یا کمپانی‌های واسط، کوپله می‌شوند و در اختیار مردم قرار می گیرند. در ادامه مطلب دیزل ژنراتور چیست، به ۱۰ مورد از مهم‌ترین قطعات دیزل ژنراتور می‌پردازیم:

مهم‌ترین قطعات دیزل ژنراتور

1. موتور (Diesel Engine): اصلی‌ترین قطعه یک دیزل ژنراتور، موتور آن است. هر چقدر قدرت موتور بیشتر باشد، به آلترناتور قدرتمندی برای تولید الکتریسیته نیاز دارد. موتور دیزل که قطعه ای حیاتی در دیزل ژنراتور است، نقش بسیار مهمی نسبت به قطعات دیگر دارد که در مقاله نحوه کار دیزل ژنراتور به‌طور کامل در مورد آن صحبت کرده‌ایم. عمل احتراق موتور دیزل در چهار عمل تنفس، تراکم، انفجار و تخلیه خلاصه می شود. یک موتور چهارزمانه (Four-stroke engine)، قدرت بیشتری نسبت به نوع دو زمانه دارد.
2. آلترناتور (Alternator): وظیفه‌ی آلترناتور در یک دیزل ژنراتور چیست؟ آلترناتور یکی از قطعات اصلی ژنراتور دیزلی به‌حساب می‌آید و بدون وجود این قطعه، دستگاه عملا نمی‌توان برق تولید کرد. نام صحیح و علمی این قطعه آلترناتور است که در میان عموم مردم به اشتباه ژنراتور گفته می‌شود. درون این قطعه سیم‌پیچ‌هایی وجود دارد که با استفاده از میدان مغناطیسی، نیروی حاصل از موتور را به خروجی برق تبدیل می‌کند.
3. سیستم سوخت (Fuel System): سیستم سوخت رسانی دیزل ژنراتور شامل مخزن سوخت، لوله‌ی مخزن سوخت، فیلتر سوخت گازوئیل، آبگیر سوخت، پمپ سوخت و تزریق‌کننده سوخت است. ابتدا گازوئیل از طریق لوله‌‌ای وارد پمپ می شود و از طریق انژکتور به درون سیلندر تزریق می‌شود.
4. استارت موتور (Start): استارت موتور که از نام آن نیز مشخص است وظیفه روشن کردن دستگاه را برعهده دارد. استارت، توسط چرخ‌دنده‌ی خود، فلایویل (Flywheel) موتور را می‌چرخاند و باعث روشن شدن موتور می‌شود.
5. تنظیم کننده ولتاژ (AVR): تنظیم کننده ولتاژ یا رگولاتور ولتاژ‌، وظیفه‌ی کنترل میزان ولتاژ خروجی ژنراتور را برعهده‌ دارد.
6. سیستم خنک کننده (Cooling System): سیستم خنک کننده در اکثر دیزل ژنراتورها از نوع آب‌خنک است. این سیستم دمای موتور را تنظیم و از افزایش دمای بیش از حد آن جلوگیری کند. در حقیقت قاتل اصلی عملکرد موتور، حرارت بیش از حد است که در صورت نبود یک سیستم خنک کننده کارآمد، موتور آن دچار افت عملکرد خواهد شد.
7. سیستم اگزوز (Exhaust System): سیستم اگزوز درواقع به قطعه ای است که به خروج گازهای تولیدی درون سیلندر طی عمل احتراق موتور کمک می کند. این سیستم برای تنفس و عمل احتراق بعدی عمل تخلیه گازهای سمی را انجام می دهد. این گازهای سمی از طریق منیفولد اگزوز خارج می‌شوند.
8. تابلو کنترل (Control Panel): تابلو کنترل یا کنترل پنل، از اجزای جدانشدنی یک ژنراتور گازوئیلی است و با استفاده از آن می‌توان به مشکلات دستگاه پی برد و آلارم و ارورهای دستگاه را رصد کرد. تابلو کنترل عهده دار نمایش دمای آب، ولتاژ و فرکانس خروجی، مقدار سوخت، فشار روغن و بسیاری از موارد دیگر است. با نمایش این اطلاعات پراهمیت، کاربر را از وجود هر گونه مشکلی آگاه می کند تا درصدد رفع آن اقدامات لازم انجام گیرد.
9. توربوشارژ (TurboCharge): هر چقدر از سطح دریا فاصله می‌گیریم، غلظت اکسیژن موجود در هوا کمتر می‌شود. اگر موتور مورد نظر در مناطقی که به‌ مقدار کافی اکسیژن وجود ندارد استفاده شود، افت فشار هوا باعث اختلال در عملکرد موتور می‌شود. با مجهز کردن دستگاه به سیستم تنفس توربوشارژ، می‌توان کمبود فشار اکسیژن را جبران کرد و قدرت موتور را بالا برد.
10. شارژر باتری (Charger): شارژر باتری یک مدار الکترونیکی است که در درون تابلو کنترل قرار داده می‌شود. با شروع به کار کردن دستگاه، باتری دیزل ژنراتور موتور را شارژ می‌کند تا به‌ هنگام شروع مجدد دستگاه، مشکلی ایجاد نشود.

با توضیحاتی که در مورد تعریف دیزل ژنراتور ارائه شد، اکنون باید متوجه شده باشید دیزل ژنراتور چیست و چه ساختاری دارد. ژنراتور دیزلی یکی از پرفروش‌ترین مولدهای برق است و به دلیل قدرت زیادی که دارد می‌تواند جایگزین خوبی برای برق شهری، هنگام قطعی برق باشد.