تنظیم کاربراتور موتور برق بنزینی یکی از مهمترین موارد برای بهبود کارکرد موتورهای قدیمی به شمار می‌رود. گرچه امروزه استفاده از موتورهای کاربراتوری چندان رواج ندارن اما کارکرد خوبی در زمان خود ارائه می دادند و طرفداران مخصوص به خود را نیز داشتند. اکنون شاید با این سوال مواجه شوید که اصلا کاربراتور چیست و چرا و چگونه می توان آن را تنظیم کرد؟ در پاسخ می توان گفت که کاربراتور قطعه‌ای فلزی است که در موتورهای احتراق داخلی برای تنظیم میزان و ترکیب درست هوا و سوخت درون موتور تعبیه می شود. این قطعه در تمامی موتورهای بنزینی و دیزلی وجود دارد و برای بهبود بهره‌وری موتور حیاتی است.
اولین مرحله برای اضافه کردن سوخت به درون محفظه موتور با کمک لوله ونتوری انجام می شود. لوله ونتوری، قطعه ای فلزی است که وظیفه هدایت و تنظیم میزان سوخت را دارد و در مدار اصلی اندازه گیری است. اجزای دیگر نیز برای سوخت رسانی نقش مفید و قابل توجهی دارند.
از دهه ی ۱۹۹۰ میلادی استفاده از کاربراتور در موتورهای بنزینی رواج پیدا کرد و به مرور انژکتورها جایگزین کاربراتورها شدند. کاربراتور ها امروزه در موتورهای برق کوچک قدیمی استفاده می شوند و هنوز در میان هواپیماهای با موتورهای پیستونی هم دیده می شوند. اما برخلاف موتورهای بنزینی، موتورهای دیزی همواره از سبک تزریق مستقیم سوخت یعنی انژکتور به جای کاربراتوری استفاده میکنند. علت این است که احتراق براثر تراکم سوخت نیاز است تا سوخت با دقت بیشتری به محفظه تزریق شود.
چرا کاربراتور را باید تنظیم کنیم؟
برای بهتر شدن عملکرد کاربراتور در موتورهای بنزینی معمولا پیشنهاد میشود تا کاربراتور تنظیم شود. علاوه بر آن برای رسیدن دور موتور به میزان دلخواه و همچنین کارکرد روان قطعات کاربراتورها تنظیم می شوند. روش تنظیم کاربراتور موتور برق بنزینی در مدل های مختلف بسیار به هم شبیه است. اساس و اقدامات کلی برای تنظیم در همه یکسان است تنها در برخی از ویژگی ها می تواند تفاوت وجود داشته باشد.
اقدامات لازم برای تنظیم کاربراتور موتور بنزینی
چک کردن نشت سوخت: احتمال نشتت سوخت برای موتوربرق های قدیمی وجود دارد. چراکه موتورهای قدیمی از نوع کاربراتوری هستند. همچنین براثر نشت سوخت ممکن است با کمترین جرقه ای موتور برق بنزینی شما دچار آتش سوزی شود.
لوازم مورد نیاز برای تنظیم کاربراتور در موتورهای قدیمی
- پیچ گوشتی
- گیج خلا
- AFR سنج
مراحل تنظیم کاربراتون موتور برق بنزینی
- آماده سازی
- تنظیم پیچ های هوا و سوخت موتور
- تنظیم دور موتور
- تنظیم نسبت هوا به سوخت
- تنظیم و چک کردن نهایی
- بررسی نشتی های احتمالی
- چک کردن نکات نهایی
آماده سازی برای تنظیم کاربراتور موتور برق
با کمک پیچ گوشتی و کلید آلن، و به همراه دستگاه اماده سازی و اندازه گیری دور موتور موتور را گرم کرده و برای چند دقیقه صبر میکنیم تا کار کند. پس از رسیدن موتور به دمای کاری، برای تنظیم پیچ های سوخت که در قسمت پایینی کاربراتور موتور قرار میگیرد، با چرخاندن به سمت راست و در جهت عقربه های ساعت مقدار سوخت افزایش پیدا میکند. زمانی که این پیچ را برخلاف حرکت عقربه های ساعت حرکت بدهیم، میزان تزریق سوخت کمتر می شود.
برای تنظیم میزان دور موتور می توانید با کمک دستگاهی مانند پیچ، میزان دور موتور را افزایش یا کاهش دهید. تنظیم نسبت میزان هوا به سوخت با کمک نسبت های بین ۱۴.۷:۱ تا ۱۵.۵:۱ است. با تنظیم پیچ هوا میتوانید این نسبت را ایجاد کنید.
در مرحله آخر برای تست و اطمینان از درست بودن میزان تنظیم، موتور و کاربراتور را چک کنید تا به هیچ عنوان نشتی نداشته باشند و کارکرد آن ها دچار مشکل نشوند.
بررسی نهایی موتور برای تنظیم کاربراتور موتور برق، به چک کردن نهایی دفترچه راهنمای دستگاه ختم می شود به نحوی که باعث بروز مشکلات آتی نشود.
کاربراتورها در چه دسته بندی هایی طبقه بندی می شوند؟
- کاربراتور براساس ونتوری
- کاربراتور بر اساس دهانه
- کاربراتور بر اساس ثابت یا متغیر بودن
- کاربراتور بر اساس جریان حرکت سوخت
کاربراتورهای ونتوری
کاربراتورها از نظر نوع ونتور دو نوع ثابت و متغیر تقسیم می شوند. کاربراتورهای ونتوری ثابت، به هنگام جریان عبور هوا از ونتوری، با ایجاد خلا نسبی یا مکش نسبی ایجاد می شود که نهایتا با تخلیه سوخت از نازل موتور کارمیکند. تمامی موتورهای کاربراتوری با ونتور ثابت براساس روش مشترک کار می کنند.
کاربراتوهای ونتور متغیر: این گروه از کاربراتورها همزمان با تغییر شرایط موتور، منتوری نیز تغییر میکند.
کاربراتور براساس تعداد دهانه
کاربراتورها بر اساس تعداد دهانه در چند گروه تقسیم می شوند:
- کاربراتورها با یک دهانه
- کاربراتور با دو دهانه
- کاربراتور با سه دهانه
انواع کاربراتور براساس ثابت یا متغیر بودن
کاربراتورها بر اساس ثابت یا متغیر بودن به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- کاربراتورهای ثابت (Fixed Carburetors)
- این نوع کاربراتورها دارای تنظیمات ثابتی هستند که برای یک نوع خاص از موتور طراحی شده‌اند.
- معمولاً در موتورهای کوچک و ساده مانند موتورهای دو زمانه یا برخی از موتورهای چهار زمانه استفاده می‌شوند.
- تنظیمات آن‌ها به گونه‌ای است که نمی‌توان به راحتی آن‌ها را تغییر داد و معمولاً برای شرایط خاصی بهینه‌سازی شده‌اند.
- کاربراتورهای متغیر (Variable Carburetors)
- این کاربراتورها قابلیت تنظیم و تغییر دارند و می‌توانند با توجه به شرایط مختلف عملکرد موتور، تنظیمات خود را تغییر دهند.
- معمولاً در موتورهای پیچیده‌تر و با عملکرد بالا استفاده می‌شوند.
- این نوع کاربراتورها می‌توانند به صورت خودکار یا دستی تنظیم شوند و به بهینه‌سازی مصرف سوخت و عملکرد موتور کمک میکنند.
کاربراتور بر اساس جریان حرکت سوخت
کاربراتورها بر اساس جریان حرکت سوخت به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- کاربراتورهای جاذبه‌ای (Gravity Feed Carburetors)
- در این نوع کاربراتورها، سوخت به وسیله نیروی جاذبه از مخزن سوخت به کاربراتور منتقل میشود.
- این سیستم معمولاً در موتورهای کوچک و ساده مانند موتورهای دو زمانه و برخی از موتورهای چهار زمانه استفاده میشود.
- مزیت این نوع کاربراتورها سادگی و عدم نیاز به پمپ سوخت است، اما ممکن است در شرایط خاص مانند شیب‌های تند کارایی کمتری داشته باشند.
- کاربراتورهای پمپی (Pump Feed Carburetors)
- در این نوع کاربراتورها، سوخت به وسیله یک پمپ به کاربراتور منتقل میشود.
- این سیستم معمولاً در موتورهای بزرگ‌تر و پیچیده‌تر استفاده میشود، جایی که نیاز به فشار بالاتر سوخت وجود دارد.
- کاربراتورهای پمپی می‌توانند به صورت خودکار یا دستی تنظیم شوند و به بهینه‌سازی عملکرد موتور کمک میکنند.
در این مقاله به اشنایی با انواع کاربراتور و نحوه تنظیم کاربراتور موتور برق پرداخیم. البته این مورد مهم است که بدانید امروزه موتوربرق های کاربراتوری یا موتورهای دارای کاربراتور به ندرت یافت می شوند و غالبا جدیدترین و بهترین موتور برق بازار به صورت انژکتوری هستند. علت استفاده از موتورهای انژکتوری کارکرد بهینه با بیشترین بهره وری و کارکرد است.
