امروزه پیشرفت روز افزون سیستم های کنترل به جهت گستردگی، تنوع، سهولت کاربری و افزایش پارامتر های کنترلی مورد نیاز، سبب شده تا استفاده از کنترل کننده های الکترونیکی با قابلیت برنامه ریزی و مانیتورینگ گسترش یابد. موتور های الکتریکی خصوصا موتور های AC از نوع القایی یا قفسه سنجابی بخش مهمی از فعالیت های عمده فرآیندی را در صنایع مختلف بر دوش دارد. در این جهت کنترل دور و پارامتر های مختلف موتور برای دستیابی به ضرورت های فرآیندی، بهره برداری، نگهداری و تعمیرات دارای اهمیت روز افزون است.
انتخاب اینورتر یا درایو کنترل دور موتور
توسعه و گسترش تولید قطعات الکترونیک قدرت، افزایش قدرت و ظرفیت جریانی و توانی آن ها، باعث شده استفاده از این قطعات در توان ها و ولتاژ های بالاتر امکان پذیر باشد. شما می توانید کنترل کننده های موتور را در توان های بالا و قابلیت های بسیار در این شرایط به سادگی در اختیار داشته باشید.
استفاده از مبدل های فرکانسی یا اینورتر ها که با نام درایو DRIVE هم شناخته می شوند، امروزه در همه ابعاد و زمینه ها کاربرد پیدا کرده است. از طرفی رویکرد دولت ها و صنایع در توجه به کاهش مصرف انرژی الکتریکی ضرورت استفاده از این دستگاه را بیشتر از پیش نمایان کرده است.
با توجه به مقدمه ای که ارائه شد نیاز به استفاده از این دستگاه به شدت برای کاربرد های مختلف رو به افزایش است. در همین راستا در این مقاله سعی کرده ایم اطلاعاتی را در رابطه انتخاب مناسب درایو در اختیار شما قرار دهیم. تا بتوانید یک انتخاب درست، مناسب و به صرفه را تجربه کنید.
برای انتخاب درست اینورتر یا درایو ابتدا بایستی اطلاعاتی در مورد موتور های الکتریکی داشته باشید. این اطلاعات را می توانید از روی مشخصات موتور الکتریکی بر اساس پلاک بدست آورید. در انتخاب درایو یا اینورتر داشتن اطلاعات مهم موتور بسیار حیاتی است.
اطلاعات موتور برای انتخاب اینورتر
- توان موتور بر حسب وات یا اسب بخار.
- آمپر یا جریان بار کامل موتور.
- ولتاژ نامی موتور.
- سرعت دوران موتور یا دور موتور.
- سرویس فاکتور.
- یک جهت یا دو جهت کار کردن موتور (راستگرد، چپگرد).
- نوع بار و شرایط گشتاور (گشتاور ثابت یا گشتاور متغیر).
- محدوده سرعت و روش کنترل آن.
- شرایط نصب و نوع حفاظت و شرایط تابلو مورد نیاز.
- نسبت جریان درخواستی اینورتر به جریان خروجی.
- مقدار بار برگشتی.
- شکل و استراتژی کنترل دور، تغییرات سرعت ، مکان یابی دقیق.
- امکان ارتباط با سایر اینورتر یا با تجهیزات کنترلی مانند PLC ها یا RTU یا DCS
- تجهیزات جانی مانند فیلتر ورودی، خروجی و …
بخشی از این اطلاعات را می توانید از روی پلاک مشخصات موتور استخراج نمائید و بخش دیگر از آن ها را باید بر اساس نیاز های عملیاتی تعیین یا محاسبه نمائید.
کاربرد اینورتر
در هر حال با توجه به این موارد نیاز است که اینورتر خود را انتخاب کنید. لازم به ذکر است امروزه اینورتر ها دارای اپشن های متنوعی برای کاربرد های خاص هستند. همچنین امکان ایجاد یک حلقه کنترلی با استفاده از سنسورهای مختلف به شکل حلقه بسته با مد کنترلی P ،D ، PI و PID در آن ها وجود دارد که نیاز های محدود را برای کنترل کننده های خاص را مرتفع می کند.
در برخی برای کاربرد های خاص با توجه به شرایط عملیاتی نیز پارمتر های کنترلی پیش بین شده و از قبل در برنامه کنترلی درایو یا اینورتر تعبیه شده است تا کاربر با توجه به نیاز از آنها استفاده نماید. کاربردهایی مانند کنترل فشار در بوستر پمپ ها، کمپرسور ها، ID و fd فن ها، پرس های ضربه ای و هیدرولیک دستگاه های cnc و … که می توان از آن ها برای کنترل آن زیر فرآیند از آنها به راحتی استفاده نمود.
امکان های دیگر مانند قابلت ارتباط با کامپیوتر، شبکه های صنعتی مانند profibus ،modbus، ثبت وقایع و ایرادات loging نرم افزار های برنامه ریزی و ارتباطی و مانیتورینگ را نیز می توان بر شمرد.
همچنین توجه به شرایط محیطی و الزامات نصب از ضروریات است. قواعد کابل کشی خصوصا طول کابل خروجی را بایستی مد نظر داشت.
نکته ای دیگیر که باید در مورد انتخاب اینورتر ها مد نظر داشت شکل و شرایط سیستم حفاظت آن است که بر روی بهره برداری و هزینه های نصب ان تاثیر خواهد داشت. در انتخاب اینورتر این موضوع بر روی هزینه های نصب تاثیر زیادی خواهد داشت.
در هر حال توصیه ما این است که با توجه به نیاز کاربردی امکانات اینورتر خود را اتنخاب کنید. چرا که افزوده شدن یک آپشن جدید تاثیر زیادی بر قیمت اینورتر خواهد داشت.
نتیجه گیری
برای انتخاب اینورتر یا درایو کنترل دور موتور AC، باید چند عامل کلیدی را در نظر گرفت. ابتدا باید توان موتور و جریان نامی آن را مشخص کنید تا اینورتر مناسب با ظرفیت درست انتخاب شود. سپس باید ولتاژ و فرکانس کاری اینورتر با موتور و منبع تغذیه همخوانی داشته باشد. ویژگی های محیطی نظیر دما و رطوبت نیز باید بررسی شود تا اینورتر در شرایط کاری پایدار عمل کند. همچنین، نیازهای خاص مانند کنترل دقیق سرعت، حفاظت در برابر اضافه بار و قابلیت برنامه ریزی نیز باید مدنظر قرار گیرند. با توجه به این عوامل، می‌توان اینورتر مناسب را برای کاربرد مورد نظر انتخاب کرد.
