امروزه پیشرفت روز افزون سیستم های کنترل به جهت گستردگی، تنوع، سهولت کاربری و افزایش پارامترهای کنترلی مورد نیاز، سبب شده تا استفاده از کنترل کننده های الکترونیکی با قابلیت برنامه ریزی و مانیتورینگ گسترش یابد. موتور های الکتریکی، مخصوصا موتور های AC، از نوع القایی یا قفسه سنجابی، بخش مهمی از فعالیت های عمده فرایندی را در صنایع مختلف بر دوش دارد. در این راستا، انتخاب اینورتر و کنترل دور و پارامترهای مختلف موتور، برای دستیابی به ضرورت های فرایندی، بهره برداری، نگهداری و تعمیرات دارای اهمیت روز افزون است.
انتخاب اینورتر یا درایو کنترل دور موتور
توسعه و گسترش تولید قطعات الکترونیک قدرت، افزایش قدرت، ظرفیت جریان و توانی آن ها، باعث شده استفاده از این قطعات در توان ها و ولتاژهای بالاتر امکان پذیر باشد. شما می توانید کنترل کننده های موتور دیزل را در توان های بالا و قابلیت های بسیار در این شرایط به سادگی در اختیار داشته باشید.
استفاده از مبدل های فرکانسی یا اینورتر ها که با نام درایو “Drive” هم شناخته می شوند، امروزه در همه ابعاد و زمینه ها کاربرد پیدا کرده است. از طرفی رویکرد دولت ها و صنایع در توجه به کاهش مصرف انرژی الکتریکی ضرورت استفاده از این دستگاه را بیشتر از پیش نمایان کرده است.
با توجه به مقدمه ای که ارائه شد نیاز به استفاده از این دستگاه به شدت برای کاربرد های مختلف رو به افزایش است. در همین راستا در این مقاله سعی کرده ایم اطلاعاتی را در رابطه با انتخاب مناسب درایو در اختیار شما قرار دهیم. تا بتوانید یک انتخاب درست، مناسب و به صرفه را تجربه کنید.
برای انتخاب درست اینورتر یا درایو، ابتدا باید اطلاعاتی در مورد موتور های الکتریکی داشته باشید. این اطلاعات را می توانید از روی مشخصات موتور الکتریکی بر اساس پلاک بدست آورید. در انتخاب درایو یا اینورتر داشتن اطلاعات مهم موتور بسیار حیاتی است.
مشخصات موتور برای انتخاب اینورتر
- توان موتور بر حسب وات یا اسب بخار.
- آمپر یا جریان بار کامل موتور.
- ولتاژ نامی موتور.
- سرعت دوران موتور یا دور موتور.
- سرویس فاکتور.
- یک جهت یا دو جهت کار کردن موتور (راستگرد، چپگرد).
- نوع بار و شرایط گشتاور (گشتاور ثابت یا گشتاور متغیر).
- محدوده سرعت و روش کنترل آن.
- شرایط نصب و نوع حفاظت و شرایط تابلو مورد نیاز.
- نسبت جریان درخواستی اینورتر به جریان خروجی.
- مقدار بار برگشتی.
- شکل و استراتژی کنترل دور، تغییرات سرعت، مکان یابی دقیق.
- امکان ارتباط با سایر اینورتر یا با تجهیزات کنترلی مانند PLC ها یا RTU یا DCS.
- تجهیزات جانبی مانند فیلتر ورودی، خروجی و غیره.
برای انتخاب اینورتر بخشی از این اطلاعات را می توانید از روی پلاک موتور استخراج کنید و بخش دیگر از آن ها را باید بر اساس نیاز های عملیاتی تعیین یا محاسبه نمایید.
کاربرد اینورتر
در هر حال با توجه به این موارد نیاز است که اینورتر خود را انتخاب کنید. لازم به ذکر است امروزه اینورتر ها دارای آپشن های متنوع برای کاربرد های خاص هستند. همچنین امکان ایجاد یک حلقه کنترلی با استفاده از سنسورهای مختلف به شکل حلقه بسته با مد کنترلی P ،D ، PI و PID در آن ها وجود دارد که نیاز های محدود را برای کنترل کننده های خاص مرتفع می کند.
در برخی کاربرد های خاص با توجه به شرایط عملیاتی، پارامترهای کنترلی پیش بینی شده و از قبل در برنامه کنترلی درایو یا اینورتر تعبیه شده است تا کاربر با توجه به نیازش از آن ها استفاده نماید. کاربردهایی مانند کنترل فشار در بوستر پمپ ها، کمپرسور ها، ID و FD فن ها، پرس های ضربه ای و هیدرولیک دستگاه های CNC و غیره که می توان از آن ها برای کنترل زیر فرایندها به راحتی استفاده کرد.
قابلیت های دیگر مانند ارتباط با کامپیوتر، شبکه های صنعتی مانند Profibus ،Modbus، ثبت وقایع و ایرادات loging نرم افزار های برنامه ریزی و ارتباطی و مانیتورینگ را نیز می توان بر شمرد.
توجه به شرایط محیطی و الزامات نصب از ضروریات است. قواعد کابل کشی خصوصا طول کابل خروجی را بایستی مد نظر داشت.
نکته ای دیگر که باید در مورد انتخاب اینورتر ها مدنظر داشت، شکل و شرایط سیستم حفاظت آن است که روی بهره برداری و هزینه های نصب آن تاثیر می گذارد. در انتخاب اینورتر این موضوع بر روی هزینه های نصب تاثیر زیادی خواهد داشت.
در هر حال توصیه ما این است که با توجه به نیاز کاربردی امکانات اینورتر خود را انتخاب کنید. چرا که افزوده شدن یک آپشن جدید تاثیر زیادی بر قیمت اینورتر خواهد داشت.
نتیجه گیری
برای انتخاب اینورتر یا درایو کنترل دور موتور، باید چند عامل کلیدی را در نظر گرفت. ابتدا باید توان موتور و جریان نامی آن را مشخص کنید تا اینورتر مناسب با ظرفیت درست انتخاب شود. سپس باید ولتاژ و فرکانس کاری اینورتر با موتور و منبع تغذیه همخوانی داشته باشد. ویژگی های محیطی نظیر دما و رطوبت نیز باید بررسی شود تا اینورتر در شرایط کاری پایدار عمل کند. همچنین، نیازهای خاص مانند کنترل دقیق سرعت، حفاظت در برابر اضافه بار و قابلیت برنامه ریزی نیز باید مدنظر قرار گیرند. با توجه به این عوامل، می‌توان اینورتر مناسب را برای کاربرد مورد نظر انتخاب کرد.
