تعمیر دیزل ژنراتور و نگهداری آن
نگهداری از دیزل ژنراتور عملی بسیار حیاتی است چرا که تعمیر دیزل ژنراتور، عمر مفید دستگاه را افزایش می‌دهد. دستورالعمل نگهداری از ژنراتور دیزلی یا گازی، بر اساس زمان و ساعات کارکرد دستگاه نوشته می‌شود. درصورتی که تعویض فیلترها و روغن دستگاه به موقع صورت گیرد، از بروز ایرادها و خطاهای جبران ناپذیر به خوبی می‌توان جلوگیری کرد. درصورت استفاده درست و سرویس دهی مرتب، طول عمر ژنراتور برق دیزلی حدود ۵۰۰۰ ساعت خواهد بود.
یکی دیگر از عوامل مهمی که بر افزایش طول عمر دیزل ژنراتور تاثیر بسیاری دارد، استفاده از روغن مرغوب و تعویض به موقع فیلترها است. علاوه بر استفاده از روغن مرغوب، سرویس دهی به دستگاه طبق برنامه زمان بندی شده، راندمان دستگاه را به صورت چشمگیری افزایش می‌دهد.
در ادامه تمامی موارد مربوط به تعمیر و نگهداری دیزل ژنراتور به طور کامل توضیح داده می شود.
نکات مهم سرویس و نگهداری دیزل ژنراتور
فرایند نگهداری از دیزل ژنراتور به مدت زمان کارکرد دستگاه بستگی دارد، یعنی هرچه دستگاه بیشتر کار کند نیازمند بررسی قسمت های بیشتری از دستگاه است تا از عملکرد درست آن اطمینان حاصل شود. بهتر است پس از هر ۱۵۰ الی ۲۰۰ ساعت کارکرد، دستگاه را بررسی و برای تعویض روغن و فیلترهای آن اقدام‌های مرتبط انجام شود. برای بهبود عملکرد فیلتر گازوئیل نیز باید پس از هر دو بار تعویض فیلتر روغن، فیلتر گازوئیل جایگزین محصولی جدید شود. یکی دیگر از اقدام‌هایی که برای بهبود عملکرد فیلتر هوا نیاز است تا انجام گیرد، بادگیری فیلتر هوا پس از هر ۵۰ ساعت کارکرد دستگاه است.
درصورتی که سه بار طی ۳ دوره ۱۰۰ ساعته از کارکرد دستگاه، فیلتر روغن تعویض شد؛ نوبت به تعویض فیلتر هوا می‌رسد. پس از هر ۴۰۰ ساعت کارکرد دستگاه نیاز است تا فیلتر گازوئیل را تعویض کنید. نکته‌‌ی مهم در رابطه با خاموش کردن دیزل ژنراتور این است که نباید هنگامی که دستگاه زیر بار است آن را خاموش کنید.
برای خاموش کردن دیزل ژنراتور بهتر است موتور از زیر بار خارج شود و سپس به حالت “off-load”، خاموش گردد.
دیزل ژنراتور نباید به مدت طولانی خاموش بماند
در صورتی که به طور دائم کار از ژنراتور دیزلی استفاده نمی‌کنید، بهتر است هفته ای یک بار موتور را روشن کنید تا مایعات درون دستگاه شروع به گردش کنند. در این حالت است که اصطلاحا با «گردش روغن» بین قطعات موتور، دیواره‌های سیلندر و پیستون دچار خشکی نمی‌شود. اگر دیزل ژنراتور را به مدت طولانی روشن نکنیم، احتمال دارد تا در مجاری آب و روغن رسوب ایجاد شود. این رسوب ایجاد شده، جریان آب را درون بخش موتور و رادیاتور مختل می‌کند.
با روشن کردن ژنراتور برق، مایعاتی مانند روغن و محلول آب و ضدیخ به گردش درمی‌آید و این گردش مانع از ایجاد رسوب می‌شود. اگر به مدت طولانی دستگاه خاموش بماند به احتمال زیاد دیزل ژنراتور در استارت اولیه دچار مشکل می شود و روشن شدن دستگاه به سختی اتفاق می‌افتد.
دستورالعمل نگهداری و تعمیر دیزل ژنراتور به طور روزانه
برای اطمینان یافتن از عملکرد درست ژنراتور برق دیزلی، بهتر است به صورت روزانه قسمت‌هایی از دستگاه را کنترل کنید. برای مثال سطح روغن موتور، سطح آب رادیاتور و سطح سوخت را روزانه بررسی کنید تا از کافی بودن میزان آب و سوخت مطمئن شوید. در رابطه با رادیاتور نیز از ضدیخ استفاده کنید تا در زمستان آب موجود در رادیاتور منمجد نشود.
یکی دیگر از مواردی که باید قبل از استارت دستگاه بررسی شود، عدم وجود مانع در اطراف فیلتر هوا و هواکش مخزن سوخت است تا این بخش دچار گرفتگی و انسداد نشود.
یکی دیگر از موارد ضروری برای بررسی و کنترل روزانه دیزل ژنراتور، بررسی میزان صدای دستگاه و اطمینان یافتن از عدم تولید صداهای نامتعارف است. در صورتی که صداهای نامتعارفی مشاهده کردید و قادر به رفع آن نبودید بهتر است برای رفع مشکل با یک متخصص تماس بگیرید.
کنترل ژنراتور دیزلی به صورت ماهانه (۵۰ ساعت کارکرد)
در رابطه با کنترل ماهانه دیزل ژنراتور، مواردی را که قبلا برای بررسی روزانه گفته شد، انجام دهید. علاوه بر آن، دستگاه را از بابت نشت سوخت مورد بررسی قرار دهید و درصورتی که روغن و یا آب رادیاتور به هر دلیلی دچار نشتی شد؛ برای رفع مشکل و تعمیر ژنراتور دیزلی اقدام های لازم و ضروری انجام شود. رادیاتور در دیزل ژنراتور دارای مجرایی برای انتقال و جریال آب است، این بخش ممکن است به دلایل مختلفی دچار گرفتگی و یا رسوب شود، بهتر است برای اطمینان یافتن از گرفتگی، این لوله را به‌طور ماهانه بررسی کنید.
دستورالعمل کنترل کارکرد ۱۰۰ ساعته (۳ ماه)
پس از گذراندن دوره یک ماهه از کارکرد دستگاه، درصورتی که دیزل ژنراتور به مدت ۱۰۰ ساعت کارکرد داشته باشد باید برای بازدید از بخش‌های مختلف دستگاه اقدام کرد. در بازدید سه ماهه از دستگاه، علاوه‌بر انجام اعمال مربوط به نظارت روزانه و ماهانه، نوبت به کنترل صافی هوا و سیستم مکش می‌رسد تا هیچ مانعی عملکرد آن‌ها را مختل نکند.
همچنین بهتر است با بررسی میزان کشش تسمه دینام ژنراتور دیزلی، از استهلاک و یا حتی شل شدن تسمه مطمئن شوید. همان‌طور که قبلا نیز به آن اشاره کردیم، نیاز است تا پس از هر ۱۰۰ ساعت از کارکرد دستگاه برای تعویض روغن اقدام کنید.
نکته مهمی که در رابطه با تعویض روغن لازم است به آن توجه کنید، استفاده از روغن مرغوب و باکیفیت است. در این صورت موتور دستگاه به مدت طولانی‌تری کارایی خود را حفظ کرده و هزینه اجتناب ناپذیری برای کاربر ایجاد نمی‌کند.
بازرسی ژنراتور برق، کارکرد ۳۰۰ ساعته (۶ ماه)
پس از ۳۰۰ ساعت کارکرد دستگاه ژنراتور برق، نیاز مبرمی برای تعویض فیلتر هوا احساس می‌شود که بهتر است پس از حدود ۶ ماه یا همان کارکرد ۳۰۰ ساعته، فیلتر هوا را تعویض کنید. البته زمان تعویض فیلتر گازوئیل پس از دو بار تعویض فیلتر روغن است. یعنی پس از ۲۰۰ ساعت کارکرد دستگاه، نیاز است تا فیلتر گازوئیل نیز تعویض شود. نظارت بر نشت روغن و یا نشت هوا در لوله‌های متصل به توربوشارژ نیز از اقدامات مهمی است که در کارکرد ۳۰۰ ساعته انجام می‌گیرد.
کنترل کارکرد ۶۰۰ ساعته (۱۲ ماه)
کارایی دیزل ژنراتور در گرو بررسی‌های برنامه‌ریزی شده بر حسب کارکرد دیزل ژنراتور است. بازرسی دیزل ژنراتور پس از کارکرد ۶۰۰ ساعته انجام اقدام‌های متنوعی را می‌طلبد. در اولین گام، رعایت مواردی که قبلا گفته شد ضروری است. سپس نوبت نظارت بر کانال مکش هوا است تا از صحت کارکرد آن اطمینان کافی حاصل شود.
در مرحله‌ی بعدی بهتر‌است توربوشارژ را بررسی کنید. توربوشارژ بخش‌های متنوعی دارد که توربین و یاتاقان از اجزای آن است. یاتاقان و پروانه توسط روغن موجود در دستگاه روان شده و عملکرد درست این بخش‌ها، کارایی و بازدهی موتور را افزایش می‌دهد. در صورت مشاهده اختلال در عملکرد و شنیدن نویزهای نامتعارف بهتر است با کارشناسان مربوطه تماس بگیرید.
پس از بررسی قسمت‌های مرتبط، نوبت به نظارت بر گردش آب رادیاتور است. برای اطمینان از صحت عملکرد پمپ گردش آب رادیاتور، آن را بررسی کنید.
امور مربوط به کنترل کارکرد ۱۲۰۰ ساعته (۱۵ ماه)
تعمیر به موقع دیزل ژنراتور و کنترل مرتب دستگاه از عواملی است که طول عمر آن را افزایش می‌دهد. ژنراتور برق دیزلی دارای قطعاتی مانند انژکتورها و سوپاپ است. انژکتور در دیزل ژنراتور برای تامین روغن قطعات استفاده می‌شود به همین دلیل باید پس از ۱۵ ماه یا همان کارکرد ۱۲۰۰ ساعته دستگاه، بر کارکرد انژکتور نظارت کرد. سوپاپ موتور نیز ممکن است پس از مدتی لق شود، بنابراین بررسی و رفع لقی سوپاپ باید به موقع انجام شود تا از بروز خسارات جبران ناپذیر جلوگیری شود.
توضیحات بیشتر
پس از گذشت ۱۲۰۰ ساعت از کارکرد دستگاه، حتما بخش سیستم رادیاتور را بازرسی کنید تا در صورت بروز مشکل، ایرادات احتمالی را به موقع رفع کنید. دو بخش استارت و دینام دیزل ژنراتور برای راه‌اندازی و شروع به کار دیزل ژنراتور اهمیت بالایی دارند.
به همین دلیل بهتر است دینام جریان مستقیم را در دیزل ژنراتور مورد بررسی قرار دهید تا از خطاهای احتمالی به وجود آمده آگاه شوید. به دلیل کارکرد ۱۲۰۰ ساعته ژنراتور برق، احتمالا پیچ و مهره‌های آن کمی شل شده باشد به همین دلیل این پیچ و مهره‌ها را حتما آچارکشی کنید.
کنترل کارکرد ۲۴۰۰ ساعته (۲۴ ماه)
بازرسی های مربوط به کنترل کارکرد نهایی پس از ۲۴ ماه صورت می‌گیرد که شامل تمامی مواردی است که قبلا ذکر شد. اما برخی از موارد دیگر نیز مانند بررسی از بابت عدم وجود نشتی و یا تعویض آب و ضد یخ دستگاه در این مرحله انجام می‌شود. دقت کنید که برای تعویض ضد یخ ابتدا شیرهای خروسکی را شل کنید تا تخلیه مایع صورت گیرد.
سپس موتور را با مخلوطی از آب تازه و محلول ضد یخ پر کنید. آب استفاده شده در سیستم رادیاتور، باید آب معدنی و یا آب مخصوص رادیاتور باشد.
اقدام ضروری دیگری که باید انجام شود، نظارت بر نشت هر نوع مایع از رادیاتور است. درصورت مشاهده هر نوع نشت آب، دستگاه را به خوبی تمیز کنید و در صورت عدم رفع مشکل، برای تعمیر دیزل ژنراتور با سرویس کاران آبیاران تماس بگیرید تا اقدام‌های لازم انجام گیرد. البته احتمال دارد در سیستم رادیاتور، حباب هوا ایجاد شده باشد که در این صورت بهتر است حباب‌ها به‌طور کامل تخلیه شوند.
در محل اتصال قطعات دیزل ژنراتور بر روی شاسی یا همان استراکچر، حدود ۴ الی ۶ عدد لرزه گیر بسته به ابعاد دستگاه نصب می شود. ممکن است در صورت استفاده طولانی مدت از دستگاه بعضی از این لرزه گیرها شل شود و نیاز به تعویض آن ها احساس شود. پس از ۲۴۰۰ ساعت کارکرد، دستگاه را از بابت شل شدن گیره لرزه گیر بررسی و در صورت نیاز برای تعویض اقدام کنید.
اقدام نهایی مربوط به بررسی زره موتور از بابت کابل شکسته شده و یا کفشک ها بررسی نمایید تا درصورت بروز هر نوع پارگی در سیم و کابل و یا هر نوع ترک و شکستگی برای تعمیر دیزل ژنراتور اقدام نمایید.
نتیجه گیری
درحالت کلی تعمیر به موقع دیزل ژنراتور و عیب یابی آن، منجر به صرفه جویی در هزینه ها می شود. به همین دلیل به شدت پیشنهاد می‌شود تا در صورتی که هر نوع صدای عجیب و غیرمتعارف شنیدید، برای یافتن علت آن اقدام کنید. با بررسی منظم و به موقع طبق دستورالعمل‌های گفته شده؛ می‌توانید عمر دیزل ژنراتور خود را افزایش دهید.
